Frika nga errësira nuk është thjesht një ndjesi fëminore apo iracionale — është një instinkt i lashtë i mbijetuar nga evolucioni ynë.
Edhe pse sot kemi energji elektrike, siguri dhe teknologji, truri ynë ende reagon ndaj errësirës sikur të ishim në xhunglën e rreziqeve primitive.
Çfarë thotë shkenca?
Kur jemi në errësirë, aktivizohet amigdala – pjesa e trurit që kontrollon frikën, ankthin dhe reagimet instinktive. Ajo bën pjesë në strukturat më të vjetra të trurit tonë, të quajtura shpesh “truri primitiv”. Në mungesë informacioni vizual, amigdala mbush boshllëqet me skenarët më të rrezikshëm të mundshëm, duke na përgatitur për të luftuar apo për të ikur.
Pse jemi më të ndjeshëm?
Në errësirë, shqisat e tjera marrin rolin kryesor: dëgjimi, nuhatja dhe ndjesia e lëvizjes. Kjo do të thotë që çdo tingull i lehtë, si një kërcitje frigoriferi apo një lëvizje e lehtë e perdeve, interpretohet nga truri si potencialisht kërcënuese. Edhe pse jemi në apartament, truri sillet si të ishim në një pyll të egër.
Frikë “e trashëguar”
Frika nga errësira ka mbijetuar sepse na ka mbrojtur nga grabitqarët dhe rreziqet gjatë natës. Pra, ndonëse sot nuk ka më luanë në errësirë, truri ynë nuk e di këtë – dhe vazhdon të reagojë si dikur.
Në thelb, frika nga errësira është një alarm natyror që na ka mbajtur gjallë për mijëra vjet. Por sot, ajo shpesh bëhet ankth i panevojshëm, që lidhet më shumë me mekanizmat e trurit sesa me rreziqe reale.
