Nisur nga “puthja virale” e “BBVK”: Çfarë
Një video që pretendonte të tregonte Lejlën dhe Drilonin, banorë të Big Brother VIP Kosova, duke shkëmbyer një puthje në buzë, u bë shpejt virale në rrjetet sociale.
Megjithatë, shumë shpejt u zbulua se videoja nuk ishte e vërtetë, por një krijim i sofistikuar i inteligjencës artificiale (IA).
Fansat e spektaklit e kuptuan se kjo situatë nuk kishte ndodhur, jo vetëm sepse ndjekin çdo moment të transmetimit, por edhe për shkak të lidhjeve dhe dinamikave mes banorëve, siç është marrëdhënia e Drilonit me Sarën. Pavarësisht kësaj, videoja tërhoqi vëmendje dhe shkaktoi debat për rreziqet që sjellin këto manipulime kur përdoren jashtë kontekstit të spektakleve televizive.
Çfarë janë videot “deepfake” dhe pse janë shqetësuese?
Videot “deepfake” janë krijime të teknologjisë IA që mund të manipulojnë fytyrat dhe zërat e njerëzve për të krijuar situata të pavërteta, por të dukshme si reale. Në këtë rast, videoja nuk ishte veçse një moment argëtimi i krijuar për spektaklin nga ndjekësit, por në jetën e përditshme, këto manipulime mund të shkaktojnë dëme të konsiderueshme.
Çfarë mund të ndodhë nëse përdoren në përditshmëri?
1. Shkatërrimi i reputacionit
Në duar të gabuara, videot “deepfake” mund të përdoren për të sulmuar reputacionin e dikujt. Imagjinoni një video që paraqet një individ në situata të turpshme ose të dëmshme, e cila përhapet në internet pa asnjë bazë reale. Dëmi i shkaktuar mund të jetë i pariparueshëm.
2. Ngatërrimi i realitetit me fantazinë
Kur videot e manipuluara bëhen kaq bindëse, publiku fillon të dyshojë mbi gjithçka që sheh. Ky konfuzion mes reales dhe të rremes mund të krijojë një krizë besimi në informacionet që marrim përmes mediave sociale apo kanaleve të tjera.
3. Përdorimi për mashtrime dhe keqpërdorime
Videot “deepfake” mund të përdoren për shantazhe, mashtrime financiare ose për të krijuar situata konfliktuale në marrëdhënie personale apo profesionale.
4. Rreziku për privatësinë
Manipulimi i pamjeve dhe zërave personalë pa pëlqimin e individëve përbën një sulm ndaj privatësisë dhe të drejtave të tyre. Në disa raste, këto video mund të përdoren për të krijuar imazhe intime të rreme, duke shkaktuar trauma dhe probleme të mëdha emocionale.
Si mund ta mbrojmë veten nga rreziqet e “deepfake”-eve?
Edukimi për teknologjinë: Të mësojmë si funksionojnë videot “deepfake” dhe si mund të identifikojmë manipulimet. Shumë prej tyre lënë gjurmë në detaje të vogla si lëvizjet e syve, ndriçimi ose sinkronizimi i buzëve me zërin.
Rritja e ndërgjegjësimit publik: Diskutimi i hapur mbi rreziqet e kësaj teknologjie është hapi i parë drejt parandalimit të keqpërdorimit.
Përforcimi i ligjeve: Rregullimet ligjore duhet të adresojnë krijimin dhe shpërndarjen e videove të manipuluara me qëllim të dëmshëm.
Ndërsa teknologjia zhvillohet, na takon të jemi vigjilentë dhe të ndërgjegjshëm për mënyrën se si mund të përdoret. Nëse sot një video “deepfake” është vetëm një moment argëtimi, nesër ajo mund të bëhet një mjet i fuqishëm për manipulime dhe keqpërdorime të rënda. Për këtë arsye, është e rëndësishme të ruajmë vigjilencën dhe të edukojmë veten mbi këto zhvillime.
