Në mëngjesin e 28 majit 1999, një akt i paprecedentë u shënua në historinë moderne të Greqisë dhe Shqipërisë: pengmarrja e një autobusi nga një emigrant shqiptar, Flamur Pisli, 25 vjeç, që do të përfundonte në një masakër dhe në një përplasje të thellë politike, sociale dhe mediatike mes dy vendeve.
Si nisi gjithçka
Pisli, i armatosur me granata dhe kallashnikov, rrëmbeu një autobus të linjës KTEL në Selanik dhe kërkoi 50 milionë dhrahmi, tre kallashnikovë dhe kalim të sigurt për në Shqipëri. Ai pretendonte se ishte viktimë e padrejtësive të sistemit grek dhe kërkonte të hakmerrej ndaj punëdhënësit dhe personave që, sipas tij, e kishin poshtëruar dhe abuzuar.
Në një përshkallëzim të situatës, Pisli udhëtoi me autobus drejt kufirit, i ndjekur nga kamerat dhe forcat speciale, duke mbajtur pengjet nën kërcënimin e armës dhe granatës pa siguresë.
Ndërhyrja fatale në Elbasan
Në zonën e Elbasanit, forcat speciale shqiptare ndërhynë dhe përfundimisht qëlluan për vdekje Flamur Pislin, por tragjedia kulmoi me vrasjen aksidentale të një pengu, 28-vjeçarit grek Jorgo Koulouri, i cili ngjante në fytyrë me rrëmbyesin.
Kjo solli përplasje të forta diplomatike. Greqia akuzoi Shqipërinë për moskoordinim dhe ndërhyrje të pakonsultuar, ndërsa familja e viktimës paditi autoritetet shqiptare. Rasti u mbyll pa asnjë përgjegjësi penale.
Historia e jetës së Pislit është një përzierje mes traumës personale dhe shoqërore: emigrim i hershëm në Greqi, akuzë për armëmbajtje pa leje, dhunim seksual në burg, përjashtim nga familja dhe refuzim emocional nga një grua që dikur e kishte ndihmuar. Kjo ndërthurje ngjarjesh e shtyu drejt aktit të çmendur, që për të ishte një lloj “hakmarrjeje” dhe kërkese për vëmendje.
Reagimi i mediave greke: Spektakël dhe etje për audiencë
Ngjarja u transmetua në kohë reale nga pothuajse të gjitha televizionet greke, duke shkaktuar indinjatë për mënyrën se si media u fokusua më shumë te sensacioni se sa te ndjeshmëria dhe etika. Gazetarët flisnin direkt me Pislin në telefon, ndërsa kamerat ndiqnin çdo lëvizje të autobusit.
Nga realiteti në kinema: Filmi “Omiros”
Tragjedia e autobusit u bë frymëzim për filmin grek “Omiros” (Pengu), i realizuar nga regjisori Konstantinos Giannaris në vitin 2005. Filmi ndjek një rrëfim të frymëzuar nga historia reale, ku zbërthehen plagët e një emigranti dhe realitetet e ashpra të shoqërisë greke dhe shqiptare.
Aktorët kryesorë:
Stathis Papadopoulos – Elion (personazhi bazuar te Pisli)
Theodora Tzimou – Iliana
Giannis Stankoglou – Grigoris
Laertis Vasiliou – Komandant shqiptar
Filmi u vlerësua me disa çmime, përfshirë dy çmime shtetërore greke dhe një çmim në Vienë, duke i dhënë dimension artistik një prej episodeve më tragjike dhe të debatueshme në historinë e emigracionit shqiptar.
